Anti depressiva

Antidepressiva: Werking, Soorten en Bijwerkingen

Depressie en angststoornissen behoren tot de meest voorkomende mentale gezondheidsproblemen. Antidepressiva zijn medicijnen die worden voorgeschreven om stemmingsstoornissen te behandelen, de symptomen van depressie te verminderen en het emotioneel welzijn te verbeteren. In deze categorie lees je alles over de werking, soorten en mogelijke bijwerkingen van antidepressiva.

Wat zijn antidepressiva en hoe werken ze?

Antidepressiva zijn medicijnen die invloed hebben op neurotransmitters in de hersenen, zoals serotonine, noradrenaline en dopamine. Deze stoffen spelen een belangrijke rol bij stemming, emoties en energielevels. Door de balans van deze neurotransmitters te verbeteren, kunnen antidepressiva helpen bij depressie, angststoornissen en andere mentale aandoeningen.

Welke soorten antidepressiva zijn er?

Er zijn verschillende klassen antidepressiva, elk met een unieke werking en toepassing:

Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI’s)

  • Voorbeelden: Fluoxetine (Prozac), Sertraline (Zoloft), Escitalopram (Lexapro), Paroxetine (Seroxat), Citalopram (Cipramil)
  • Werking: Verhogen het serotonineniveau in de hersenen.
  • Toepassing: Depressie, angststoornissen, OCD en PTSS.
  • Bijwerkingen: Misselijkheid, slapeloosheid, gewichtstoename, verminderde libido.

Serotonine-noradrenalineheropnameremmers (SNRI’s)

  • Voorbeelden: Venlafaxine (Effexor), Duloxetine (Cymbalta), Desvenlafaxine (Pristiq)
  • Werking: Verhogen zowel serotonine als noradrenaline, wat zorgt voor meer energie en betere stemming.
  • Toepassing: Ernstige depressie, gegeneraliseerde angststoornis, zenuwpijn.
  • Bijwerkingen: Hoge bloeddruk, zweten, slapeloosheid, duizeligheid.

Tricyclische antidepressiva (TCA’s)

  • Voorbeelden: Amitriptyline, Nortriptyline, Clomipramine, Imipramine
  • Werking: Verhogen serotonine en noradrenaline, maar hebben meer bijwerkingen.
  • Toepassing: Hardnekkige depressie, neuropathische pijn, migrainepreventie.
  • Bijwerkingen: Droge mond, gewichtstoename, slaperigheid, hartkloppingen.

Monoamineoxidase-remmers (MAO-remmers)

  • Voorbeelden: Phenelzine, Tranylcypromine, Moclobemide
  • Werking: Blokkeren een enzym dat serotonine en noradrenaline afbreekt, waardoor deze stoffen langer actief blijven.
  • Toepassing: Atypische depressie, ernstige stemmingsstoornissen.
  • Bijwerkingen: Hoge bloeddruk bij bepaalde voedingsmiddelen (kaas, wijn), duizeligheid, slapeloosheid.

Atypische antidepressiva

  • Voorbeelden: Bupropion (Wellbutrin), Mirtazapine (Remeron), Trazodon
  • Werking: Werken op verschillende neurotransmitters en hebben unieke eigenschappen.
  • Toepassing: Bupropion wordt vaak gebruikt bij depressie en stoppen met roken, terwijl Mirtazapine slaapbevorderend werkt.
  • Bijwerkingen: Sufheid, verhoogde eetlust (bij Mirtazapine), droge mond.

Voor wie zijn antidepressiva geschikt?

Antidepressiva worden voorgeschreven aan mensen met:

  • Depressieve stoornissen – Wanneer psychotherapie of andere behandelingen niet voldoende helpen.
  • Angststoornissen – Inclusief gegeneraliseerde angststoornis, sociale angst en paniekstoornis.
  • Obsessieve-compulsieve stoornis (OCD) – SSRI’s en TCA’s kunnen helpen bij dwanggedachten en -handelingen.
  • Posttraumatische stressstoornis (PTSS) – SSRI’s en SNRI’s worden vaak voorgeschreven.
  • Chronische pijn en fibromyalgie – Sommige antidepressiva, zoals amitriptyline en duloxetine, worden gebruikt bij pijnbestrijding.

Hoe lang duurt het voordat antidepressiva werken?

Antidepressiva hebben meestal 2 tot 6 weken nodig voordat ze volledig effect hebben. In het begin kunnen sommige bijwerkingen optreden, maar deze nemen vaak na verloop van tijd af. Het is belangrijk om niet abrupt te stoppen, maar altijd in overleg met een arts af te bouwen.

Bijwerkingen en risico’s van antidepressiva

Hoewel antidepressiva effectief kunnen zijn, kunnen ze ook bijwerkingen veroorzaken, zoals:

  • Slaapstoornissen – Slapeloosheid of juist overmatige slaperigheid.
  • Gewichtstoename of gewichtsverlies – Afhankelijk van het type medicijn.
  • Verminderde libido – Vooral bij SSRI’s en SNRI’s.
  • Emotionele afvlakking – Sommige mensen voelen zich minder intens gelukkig of verdrietig.
  • Ontwenningsverschijnselen – Hoofdpijn, duizeligheid en prikkelbaarheid bij plotseling stoppen.

Zijn antidepressiva verslavend?

Antidepressiva zijn niet fysiek verslavend, zoals benzodiazepinen of opioïden, maar sommige mensen kunnen moeite hebben met stoppen door ontwenningsverschijnselen. Dit kan worden voorkomen door geleidelijk af te bouwen onder begeleiding van een arts.

Alternatieven en aanvullende behandelingen

Naast medicatie zijn er ook andere behandelingen die kunnen helpen bij depressie en angst:

  • Cognitieve gedragstherapie (CGT) – Wetenschappelijk bewezen effectieve therapie.
  • Leefstijlveranderingen – Regelmatige lichaamsbeweging, gezonde voeding en slaap verbeteren de stemming.
  • Meditatie en mindfulness – Helpen bij het verminderen van stress en angst.
  • Voedingssupplementen – Omega-3, vitamine D en magnesium kunnen mogelijk een positief effect hebben.

Conclusie: Zijn antidepressiva de juiste keuze?

Antidepressiva kunnen een belangrijke rol spelen bij de behandeling van depressie en angst, maar ze zijn geen quick fixen moeten zorgvuldig en onder medisch toezicht worden gebruikt. In deze categorie lees je alles over de verschillende soorten antidepressiva, hun werking en alternatieve behandelingen, zodat je een weloverwogen keuze kunt maken.

Vragen? Wij helpen graag