Lorazepam

Wat is lorazepam?

Lorazepam behoort tot de groep geneesmiddelen die we benzodiazepinen noemen. Het is een kalmerend, slaapverwekkend en spierontspannend middel dat vooral wordt gebruikt bij:

Angststoornissen
Slaapproblemen
Spanning of stress
Epilepsieaanvallen
Pre-operatieve sedatie (ter voorbereiding op medische ingrepen)

Lorazepam staat bekend om zijn relatief snelle werking en wordt meestal kortdurend voorgeschreven vanwege het risico op afhankelijkheid.

Hoe werkt lorazepam in het lichaam?

Het middel versterkt de werking van de neurotransmitter GABA (gamma-aminoboterzuur), die een remmend effect heeft op de hersenactiviteit. Hierdoor ontstaat een kalmerend effect dat:

Angstgevoelens vermindert
Innerlijke spanning dempt
Inslaap bevordert
Spierverslapping veroorzaakt
Bij epilepsie aanvallen kan onderdrukken

Het middel werkt doorgaans binnen 30 tot 60 minuten en het effect houdt enkele uren aan, afhankelijk van de dosering en individuele gevoeligheid.

Wanneer wordt het voorgeschreven?

Lorazepam wordt meestal voorgeschreven in acute situaties, zoals:

Hevige angst of paniek
Slaapproblemen die kortdurend zijn
Stressvolle omstandigheden zoals rouw of trauma
Behandeling van epilepsieaanvallen (soms via injectie)
Rust en kalmte vóór medische ingrepen (pre-med)

Het middel wordt uitsluitend op recept verstrekt en is bedoeld voor kortdurend gebruik, meestal niet langer dan 2 tot 4 weken.

Lorazepam bij angst en stress

Bij acute angststoornissen of hevige stress werkt het middel snel en effectief. Het kalmeert het zenuwstelsel en helpt mensen tijdelijk door intense emoties heen. Toch is het geen oplossing voor de onderliggende oorzaak van angst. Daarom wordt het vaak ingezet als tijdelijke ondersteuning naast therapie, coaching of andere behandelvormen.

Langdurig gebruik bij angstklachten kan leiden tot gewenning en psychologische afhankelijkheid.

Lorazepam bij slapeloosheid

Bij ernstige slaapproblemen kan het middel helpen om sneller in slaap te vallen en doorslapen te bevorderen. De werking is rustgevend en dempend. Maar omdat het de natuurlijke slaapstructuur kan verstoren (vooral de diepe REM-slaap), is het niet geschikt voor langdurig gebruik bij slapeloosheid.

Na het stoppen kunnen slapeloosheid en onrust tijdelijk terugkeren (rebound-insomnie), wat gebruikers soms opnieuw naar het middel doet grijpen.

Bijwerkingen van lorazepam

Het middel werkt snel, maar heeft ook duidelijke bijwerkingen, zoals:

Sufheid en slaperigheid overdag
Duizeligheid
Spierzwakte
Verminderde coördinatie
Verminderd reactievermogen (gevaarlijk in verkeer)
Vergeetachtigheid of verwardheid (vooral bij ouderen)

Zeldzamere, maar ernstigere bijwerkingen kunnen zijn: gedragsveranderingen, depressie of paradoxale reacties (zoals agressie of agitatie).

Verslavingsrisico en afhankelijkheid

Net als andere benzodiazepinen heeft lorazepam een hoog verslavingspotentieel, vooral bij langdurig of dagelijks gebruik. Gebruikers kunnen zowel lichamelijk als psychisch afhankelijk raken.

Kenmerken van afhankelijkheid:

Je hebt het gevoel niet meer zonder te kunnen
Je verhoogt ongemerkt de dosis
Je ervaart angst of onrust bij het overslaan van een dosis
Je bouwt tolerantie op – het middel werkt steeds minder goed

Daarom mag lorazepam nooit abrupt worden gestopt na langdurig gebruik. Afbouwen moet geleidelijk gebeuren onder medische begeleiding.

Wanneer is lorazepam ongeschikt?

Het middel is niet geschikt voor mensen met:

Ernstige ademhalingsproblemen
Leveraandoeningen
Ernstige spierziekten (zoals myasthenia gravis)
Psychose of ernstige depressie (zonder andere medicatie)
Verslavingsgevoeligheid of middelenmisbruik in de voorgeschiedenis

Bij ouderen is extra voorzichtigheid nodig vanwege verhoogd risico op vallen, sufheid en verwardheid.

Tips voor verantwoord gebruik van lorazepam

Gebruik het uitsluitend op doktersadvies
Neem de laagste effectieve dosering
Gebruik het niet langer dan voorgeschreven (meestal max. 2 weken)
Combineer niet met alcohol of andere dempende middelen
Rijd geen auto binnen 8 tot 12 uur na inname
Bouw altijd geleidelijk af bij stoppen

Veelgestelde vragen over lorazepam

Hoe snel werkt lorazepam?

Binnen 30 tot 60 minuten. De piekwerking ligt vaak rond 1 tot 2 uur na inname.

Word je verslaafd aan lorazepam?

Bij langdurig gebruik wel. Afhankelijkheid kan zich al na 2 tot 4 weken ontwikkelen.

Helpt lorazepam bij paniekaanvallen?

Ja, tijdelijk. Maar het is geen blijvende oplossing. Therapie of begeleiding is essentieel.

Mag ik autorijden na gebruik van lorazepam?

Nee, zeker niet in de eerste 12 uur na inname. Je reactievermogen is sterk verminderd.

Is lorazepam hetzelfde als temazepam?

Nee. Beide zijn benzodiazepinen, maar lorazepam werkt sterker kalmerend, terwijl temazepam meer als slaapmiddel wordt ingezet.

Wat gebeurt er als ik plots stop met lorazepam?

Ontwenningsverschijnselen zoals angst, zweten, trillen, slapeloosheid of zelfs toevallen kunnen optreden. Altijd geleidelijk afbouwen.

Conclusie: lorazepam is krachtig, maar vraagt om voorzichtig gebruik

Lorazepam is een effectief kalmeringsmiddel dat rust, ontspanning en slaap kan bieden bij acute klachten. Maar het is geen onschuldige tablet. De kans op gewenning en afhankelijkheid is groot bij verkeerd gebruik. Gebruik lorazepam daarom bewust, tijdelijk en altijd onder begeleiding van een arts.

Langdurige rust vind je niet in een pil, maar in een bredere aanpak van stress, angst en slaapgedrag. Lorazepam kan helpen – maar alleen als je weet wanneer te stoppen.