Pijnstillers

Wat zijn pijnstillers?

 

Pijnstillers zijn medicijnen die de pijnperceptie verminderen of blokkeren. Afhankelijk van de soort werken ze op het zenuwstelsel, het immuunsysteem of lokale pijnreceptoren. Pijnstillers worden gebruikt bij uiteenlopende klachten, zoals:

  • Hoofdpijn of migraine

  • Rugpijn en spierpijn

  • Artrose en reumatische pijn

  • Menstruatieklachten

  • Pijn na operaties of trauma

  • Chronische pijnaandoeningen

 

Ze worden zowel zonder recept (OTC) als op doktersvoorschrift verstrekt, afhankelijk van de sterkte en toepassing.

 

Verschillende soorten pijnstillers

 

Dit type medicatie is onder te verdelen in drie hoofdgroepen:

1. Paracetamol (acetaminofen)

 

  • Eerste keuze bij lichte tot matige pijn

  • Weinig bijwerkingen bij correct gebruik

  • Ook koortsverlagend

  • Veilig bij zwangerschap en borstvoeding (mits juiste dosering)

 

2. NSAID’s (ontstekingsremmers)

 

  • Voorbeelden: ibuprofen, naproxen, diclofenac

  • Verminderen pijn én ontsteking

  • Werken goed bij spierpijn, gewrichtspijn, menstruatiepijn

  • Niet geschikt bij maagklachten, hartproblemen of bloedverdunners

 

3. Opioïden

 

  • Voorbeelden: tramadol, morfine, oxycodon, fentanyl

  • Voor ernstige (acute of chronische) pijn

  • Werken in op het centrale zenuwstelsel

  • Hoog risico op verslaving, gewenning en bijwerkingen

 

 

Wanneer gebruik je pijnstillers?

 

Pijnstillers worden gebruikt bij:

  • Acute pijn: na een blessure, operatie, infectie of ontsteking

  • Chronische pijn: zoals artrose, fibromyalgie of kanker

  • Neuropathische pijn: bijvoorbeeld bij diabetes of hernia

 

De keuze van middel hangt af van de ernst, duur en oorzaak van de pijn, evenals je gezondheidstoestand.

 

Hoe gebruik je pijnstillers veilig?

 

  • Volg altijd de aanbevolen dosering

  • Gebruik niet langer dan nodig

  • Combineer middelen niet zomaar, vooral geen NSAID’s met elkaar

  • Wees alert op signalen van bijwerkingen (misselijkheid, duizeligheid, maagklachten)

  • Overleg met een arts als je langer dan 5–7 dagen pijnstillers nodig hebt

 

Bij verkeerd gebruik kunnen zelfs onschuldige middelen zoals paracetamol leverbeschadiging veroorzaken.

Pijnstillers bij chronische pijn: een dilemma

 

Bij chronische pijn is langdurig gebruik van pijnstillers vaak niet de beste oplossing. Het kan leiden tot:

  • Gewenning (je hebt steeds meer nodig voor hetzelfde effect)

  • Afhankelijkheid

  • Overdoseringsrisico

  • Maskering van de onderliggende oorzaak

 

Daarom kiezen artsen steeds vaker voor een multidisciplinaire aanpak: fysiotherapie, psychologie, leefstijlverandering en medicatie gecombineerd.

 

Pijnstillers en kinderen

 

  • Paracetamol is meestal de eerste keuze bij kinderen

  • Ibuprofen mag ook bij kinderen, mits juiste dosering

  • Geen aspirine bij kinderen onder 12 jaar (risico op het syndroom van Reye)

  • Opioïden alleen in uitzonderlijke gevallen en onder strikte controle

 

Raadpleeg altijd een arts of apotheker voordat je een kind pijnstilling geeft.

 

Natuurlijke alternatieven voor pijnstillers

 

Hoewel pijnstillers effectief zijn, kun je ook denken aan aanvullende of alternatieve methoden:

  • Warmte- of koudecompressen

  • Fysiotherapie en beweging

  • Acupunctuur of dry needling

  • Mindfulness, yoga of ademhalingstechnieken

  • Kruidenmiddelen zoals kurkuma of gember (onder toezicht)

 

Voor lichte of tijdelijke klachten kunnen deze methoden waardevolle ondersteuning bieden.

 

Veelgestelde vragen over pijnstillers

 

Mag ik paracetamol combineren met ibuprofen?

Ja, dat kan veilig, mits afwisselend en volgens voorschrift. Ze werken op verschillende manieren.

Is het gevaarlijk om dagelijks pijnstillers te nemen?

Bij dagelijks gebruik is overleg met een arts nodig. Chronisch gebruik kan schadelijk zijn voor maag, lever of nieren.

Zijn opioïden verslavend?

Ja, ze hebben een hoog verslavingspotentieel. Gebruik ze alleen onder medische begeleiding.

Wat als pijnstillers niet werken?

Bespreek dit met je arts. Mogelijk is de oorzaak anders of is aanvullende therapie nodig.

Zijn pijnstillers schadelijk tijdens zwangerschap?

Paracetamol is veilig bij kortdurend gebruik. NSAID’s en opioïden mogen alleen na overleg met een arts.

Mag ik rijden met pijnstillers?

Paracetamol en NSAID’s meestal wel. Opioïden beïnvloeden de rijvaardigheid – dit staat ook in de bijsluiter.

 

Conclusie: pijnstillers zijn effectief, maar vragen om bewust gebruik

 

Pijnstillers zijn krachtige hulpmiddelen om tijdelijk verlichting te bieden bij pijnklachten. Maar ze zijn geen wondermiddelen. Verantwoord gebruik, heldere diagnose en begeleiding door professionals zijn essentieel om schade te voorkomen. Bij chronische pijn loont het om breder te kijken dan alleen medicatie.

Vragen? Wij helpen graag